Алай району

1. Алай району 1937-жылы 9-майда түзүлүп, ага төмөнкү аймактык советтер каралган: Иркештам сельсовети, Үч-Дөбө сельсовети, Ленин жана Кызыл-Коргон сельсоветтери. Райондун борбору Сопу-Коргон айылы болгон.
2. Гүлчө району 1937-жылы 21-августта түзүлүп, ага төмөнкү аймактык советтер каралган: Кара-Кулжа сельсовети, Кабылан-Көл сельсовети, Гүлчө сельсовети, Будалык сельсовети, Жошолу сельсовети, райондун борбору-Гүлчө айылы болгон.

1958-жылы кайрадан Алай, Гүлчө, Чоң-Алай райондору бириктирилип, Алай району болуп түзүлгөн.

1992-жылдын апрель айынан Алай районунан Чоң-Алай району өзүнчө болуп кайрадан бөлүнүп чыккан.

1996-жылы 14-майда Кара-Суу районунун аймагында орун алган Жаңы-Алай жана Жаңы-Арык айылдары Гүлчө айылөкмөтүнун курамынан чыгарылып,  Жаңы-Алай айыл өкмөтү болуп уюштурулган.

2002-жылдын 4-июлунда Коңур-Дөбө айыл өкмөтүнүн курамынан Кабылан-Көл айылы бөлүнүп, өзүнчө Кабылан-Көл айылдык аймагы болуп түзүлгөн.

2004-жылы февраль айында Тажикистан Республикасынын Мургаб районуна караштуу этникалык кыргыздар жашаган Сары-Могол айылы Алай районуна кошулуп, Сары-Могол айыл өкмөтү болуп уюштурулган.

Алай району Кыргызстандын түштүк тарабында, Ош облусунун түштүк-чыгыш бөлүгүндө жайгашып, чыгышынан Кытай, түндүгүнөн Кара-Кулжа, Өзгөн, түндүк-батышынан Кара-Суу, Ноокат, Чоң-Алай райондору, ал эми түштүгүнөн Тажикстан менен чектешет. Аянты 758,198м2, бийик тоолуу болуп, деңиз деңгээлинен 1600 метрден 6000 метрге чейинки бийиктикте жайгашкан. Климаты катаал келип, кышы суук, жайы салкын.

Алай району Эл аралык мааниге ээ Улуу Жибек жолунда жайгашып, Ош-Сары-Таш-Эркештам Эл аралык автомобил жолу өтөт. Район 14 айыл аймагына бөлүнүп, 63 калктуу пунктарда 92828 эл жашап, анын ичинде орус, өзбек, татар, тажик улуттарынын өкүлдөрү эмгектенишип, ынтымакта жашап келишет. Райондун аймагында Кыргыз Республикасынын №92843 аскер бөлүгү жайгашкан.

Облустун борбору Ош шаарынан райондун борборуна чейинки аралык 80км. түзөт. Талды-Суу айылдык аймагындагы Кызыл-Булак участкасында көмүр кени бар. Бул жерде ОсОО «Перити-Коал» көмүр өндүрүүчү ишканасы иштеп, жылына 150миң тоннадан ашык көмүр өндүрөт. Алай районунун борбору Гүлчө айылы, Ош областындагы байыркы айылдарынан болуп эсептелет. Райондогу айылдар бири-биринен алыс жайгашкан. Мисалы: Жаңы-Алай, Жаңы-Арык, Кызыл-Тал айылдары Кара-Суу районунун аймагында жайгашса, алар менен Сары-Таш айылдык аймагынын Нура айылынын аралыгы 270 км. түзөт.    

Калктын саны- 92828

Кожолуктун саны-15964

Жер аянты- 758,198м2

Айыл өкмөттөрдүн саны- 14

Ишканалардын саны-45

Билим берүү мекемелери:

Мектеп- 52

Бала бакча- 38

Саламаттыкты сактоо мекемелери:

ФАП-33

ГСВ-11

Оорукана-1